Chế độ ăn cho người suy thận mạn tính cho từng giai đoạn

Chế độ ăn cho người suy thận mạn tính hợp lý giúp bảo tồn chức năng thận, kéo dài thời gian phải chạy thận đồng thời giúp hạn chế biến chứng của bệnh thận mạn hay đợt cấp suy thận mạn và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, làm chậm diễn tiến đến suy thận mạn giai đoạn cuối.

1- Chế độ ăn cho người suy thận mạn tính từng giai đoạn

Bệnh thận mạn thường được chia thành 5 giai đoạn, và mỗi một giai đoạn của bệnh sẽ quyết định chế độ ăn phù hợp.

Giai đoạn 1 và giai đoạn 2: Chỉ tiết chế tùy theo loại bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch...;

Giai đoạn 3 và giai đoạn 4: Mỗi bệnh nhân bị thận mạn lại có những bệnh lý riêng biệt, chính vì vậy bệnh nhân tuân thủ theo các nguyên tắc cơ bản trong tiết chế nhưng nó không tuyệt đối đúng với nguyên tắc chung;

Giai đoạn 5: Giai đoạn này bệnh nhân cần phải tiến hành chạy thận hoặc ghép thận, chế độ ăn sẽ phải thay đổi để phù hợp cho quá trình điều trị.

2- Nguyên tắc dinh dưỡng chung cho người suy thận mạn

Chế độ ăn có thể giúp làm chậm lại tiến triển của bệnh thận mạn tính. Những bước sau đây sẽ giúp chúng ta ăn uống đúng khi muốn kiểm soát căn bệnh thận mạn tính.

Chọn những thức ăn chứa ít muối và natri: Natri là một phần của muối ăn. Ăn uống ít natri sẽ giúp làm hạ thấp huyết áp và có thể làm chậm tiến triển của bệnh. Vì chức năng của thận là lọc natri ra khỏi cơ thể và đưa nó vào nước tiểu. Thận bị tổn thương thì không thể lọc natri tốt như thận bình thường. Việc này có thể làm cho natri ở lại trong cơ thể và dẫn đến tăng huyết áp. Hàm lượng natri lý tưởng là ít hơn 2,3 mg mỗi ngày.

Protein (chất đạm): sử dụng khoảng 0,6-0,8g/kg/ngày. Tùy thuộc vào mức độ của bệnh, áp dụng nhu cầu protein trong khẩu phần sẽ có sự khác nhau. Nên ưu tiên các loại đạm có giá trị sinh học cao như cá, trứng, thịt nạc, sữa. Giảm đạm trong khẩu phần ăn giúp làm chậm tiến triển của bệnh đến suy thận mạn giai đoạn cuối;

Ăn những loại thức ăn ít phốt-pho và kali để tốt cho tim mạch: Bởi vì phốt-pho có thể tích tụ trong máu, làm cho xương bị xốp, yếu và dễ gãy. Và tăng kali máu có thể gây nên yếu cơ, rối loạn nhịp, thậm chí ngưng tim.

- Phốt pho: mỗi ngày nên bổ sung từ 300-600 mg; 

- Kali: bổ sung khoảng từ 2000-3000 mg/ ngày; khi có tăng kali trong máu, phù hay tiểu ít thì hạn chế dưới 1000 mg. Trong bữa ăn, không nên uống quá nhiều nước canh vì có chứa nhiều kali;

Vitamin: nên bổ sung các vitamin tan trong nước như vitamin B, vitamin C, nếu bệnh nhân có những biểu hiện của loạn dưỡng xương hoặc cường phó giáp thì có thể bổ sung thêm vitamin tan trong chất béo, chẳng hạn như vitamin D3;

Nước: Cân bằng lượng nước vào và lượng nước ra. Lượng nước uống trong ngày = lượng nước tiểu 24h + 300 -500 ml (mất qua mồ hôi, hơi thở) + lượng dịch mất bất thường (sốt, nôn, ỉa chảy). Lượng nước uống bao gồm tính cả lượng dịch truyền, nước uống thuốc, uống canh, uống sữa

3- Người bệnh suy thận mãn tính nên ăn gì và kiêng gì?

Từ những nguyên tắc dinh dưỡng cho người suy thận mạn thì sau đây là những thực phẩm người suy thận mạn tính nên ăn:

- Nên ăn các loại thịt màu trắng: gà nạc, cá, lòng trắng trứng, sữa tách béo vì các loại này chứa đạm có chất lượng cao.

- Nên Ăn một số loại trái cây chứa ít kali hơn như táo, lê, dưa hấu...Các loại rau tươi cũng có nhiều kali nhưng có thể dùng được sau khi đun nấu 2-3 lần và bỏ nước đã luộc rau.Gạo,nui, mì.chứa ít kali.

- Những thực phẩm chất bột ít đạm như miến, gạo xay trắng, khoai lang, bún, phở.... Tình trạng suy thận mạn thường kèm theo bệnh đái tháo đường nên những bệnh nhân mắc bệnh này nên lựa chọn các thực phẩm có chỉ số đường thấp hoặc chỉ ở mức trung bình.

- Nên ăn các thực phẩm giàu chất đạm sinh học cao. Mức độ và giai đoạn suy thận sẽ quyết định lượng đạm cần thiết.

- Sử dụng các loại dầu thực vật như dầu mè, đậu nành, oliu...

- Bệnh nhân thận mạn nhẹ có thể ăn đa dạng các loại rau và trái cây. Đối với bệnh nhân thận mạn kèm theo đái tháo đường nên chọn các loại trái cây có chỉ số đường thấp.

- Nên chọn thực phẩm ít muối.

Người suy thận mãn tính nên kiêng gì:

- Không ăn nhiều bột ngọt, bột canh, khô, dưa cải muối, đồ hộp, nước mắm…vì tất cả các loại này đều chứa nhiều muối (natri).

- Trong thức ăn nếu không nêm, thì cũng đã có muối.

- Hạn chế các loại đạm khác kể cả đạm từ thực vật như: đậu nành, đậu xanh…( vì chứa nhiều kali)

- Hạn chế các loại trái cây có nhiều Kali nhất là cam, chuối, nho, đào, chanh, bưởi, dâu..., Các loại rau củ tươi và các loại hạt khô, sô-cô-la, cà phê

- Hạn chế các loại thức ăn có chứa nhiều phosphore như sữa, pho-mát, cua, lòng đỏ trứng, thịt thú rừng, các loại rau quả khô.

- Người bệnh thận mạn không nên ăn nhiều thức ăn giàu canxi như nghêu, tôm, cua...

- Hạn chế ăn các loại thực phẩm như cá khô, bánh mì, khoai tây chiên...vì chúng chứa nhiều muối natri;

- Uống quá nhiều nước có thể khiến cơ thể bị phù nhiều hơn, việc kiểm soát huyết áp cũng trở nên khó khăn hơn nên cũng cần hạn chế uống quá nhiều nước. Bên cạnh đó, những bệnh nhân ở giai đoạn đầu của bệnh thận mạn sẽ đi tiểu nhiều hơn đặc biệt là vào ban đêm gây nên tình trạng mất ngủ.

Chế độ dinh dưỡng với bệnh nhân thận mạn rất quan trọng, trên là những nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản đối với bệnh thận mãn mà shopduoc.vn đã chia sẽ. Hy vọng nó là những chia sẻ hữu ích để giúp bạn hạn chế những nguy cơ biến chứng của bệnh có thể xảy ra.